Reiki is een paranormale therapie en behoort tot de alternatieve geneeswijzen. Er wordt gewerkt met de handen, waarbij het lichaam, met een veronderstelde vorm van levensenergie, wordt behandeld. De term reiki bestaat uit twee Japanse karakters (kanji), te weten 霊 rei (‘geest’ of ‘ziel’) en 気 ki (‘energie’ of ‘levenskracht’). Een andere, populaire Westerse vertaling van 霊気 reiki is “universele levensenergie”, of simpelweg “het leven”, “de wereld”. Bij het toepassen van reiki worden lichaam, geest en ziel, wanneer het aankomt op ziekte en genezing, als een geheel gezien. Noch het bestaan van ki, noch een mechanisme voor de manipulatie ervan zijn wetenschappelijk aangetoond.
Oorsprong
De Japanner Mikao Usui (1865-1926) is de grondlegger van wat hijzelf “Usui Reiki Ryoho” noemde. “Ryoho” is Japans voor ’therapie’. Hij ontwikkelde dit systeem oorspronkelijk als een weg naar geluk, harmonie en spirituele ontwikkeling. Mikao Usui gaf zijn onderwijs rond 1922 een concretere vorm, na een lange zoektocht en periode van vasten en mediteren op de berg Kurama.
Werking
Er wordt gesteld dat bij een reikibehandeling de reikibeoefenaar als intermediair optreedt, voor het doorgeven van universele levensenergie aan de ontvanger. Volgens beoefenaars vindt deze energie zelf haar weg door het lichaam en de geest van de ontvanger. De doorgegeven energie zou een voedende en harmoniserende werking hebben op energiebanen (nadi’s) en chakra’s. Het doorgeven van deze energie zou zowel kunnen plaatsvinden door directe handoplegging als op afstand. Dit doorgeven van energie zou een positieve invloed uitoefenen op disharmonie in ieder deel van het menselijk wezen. Het zou een alomvattende harmoniserende uitwerking hebben op alles waaraan energie ten grondslag ligt, zowel mensen, dieren, planten, objecten als situaties. Reiki wordt toegepast voor klachten op fysiek, emotioneel, mentaal en spiritueel niveau, en eveneens ter versterking van gezondheid en welbevinden. De behandeling, ofwel handoplegging, wordt niet door alle aanhangers gezien als een geneeswijze, maar ook wel als een deugddoende ervaring zonder direct een behandeleffect op een eventuele ziekte of aandoening.
Energie
De energie waarmee men in de Reikimethode zegt te werken is volgens beoefenaars overal aanwezig en zou het fundament van de wereld zijn. Zij geloven dat energie zich op verschillende niveaus (causaal, mentaal en fysiek) manifesteert en als zodanig alle voorwerpen en wezens vormt. Naar hun zeggen kunnen energiestromen in een lichaam geblokkeerd raken door bijvoorbeeld nog niet verwerkte negatieve ervaringen uit het verleden, met lichamelijke en geestelijke problemen als gevolg, en zijn zij in staat om deze blokkades door handoplegging op te heffen.
Reiki wordt gezien als kosmische en niet als persoonlijke energie; beoefenaars zouden deze energie slechts doorgeven. Het vermogen om energie door te geven heeft volgens hen iedereen, zij het doorgaans nog slechts in geringe mate. Tijdens een ‘initiatie’ zouden kanalen waardoor de energie wordt doorgegeven worden heropend.
Inwijdingen
Het traditionele Usui-systeem kent een drietal inwijdingen. Een inwijding is een initiatie of afstemmingsritueel. Bij een inwijding (= afstemmingsritueel) wordt het trillingsgetal van het energieveld van de leerling verhoogd en krijgt de leerling nieuwe technieken aangeleerd. Bij de inwijding in de tweede graad en de derde graad worden de leerling ook de symbolen met de bijbehorende mantra geleerd.
Eerste graad (Reiki 1)
In de eerste graad (in het Westerse ’traditionele’ onderwijs) ontvangt de leerling een viertal afstemmingen die ervoor zorgen dat de leerling de universele levensenergie kan overdragen en waarmee het kanaal voor de doorgifte van deze universele levensenergie gereactiveerd wordt. Tijdens de cursus krijgt de leerling les in de beginselen van reiki en hem/haar worden de diverse handposities aangeleerd. De duur van deze cursus kan variëren van een tot ongeveer drie dagen. Dit is mede afhankelijk van de stroming die men volgt.
In de Japanse vereniging Usui Shiki Ryoho Gakkai (vaak afgekort als “Gakkai”) wordt het beginnersniveau oorspronkelijk “Shoden” genoemd. Shoden, de Gakkai graad, is overigens qua inhoud en doel niet te vergelijken met de gangbare Westerse praktijken.
Tweede graad (Reiki 2)
In de tweede graad wordt (in het ’traditionele’ Westerse onderwijs) een drietal symbolen geactiveerd die ervoor zorgen dat het doorgiftekanaal, de reikwijdte van reiki wordt vergroot. In de cursus voor de tweede graad wordt de leerling geleerd om op afstand te genezen. Daartoe wordt de leerling een aantal symbolen aangeleerd, waarmee men reiki op afstand kan toepassen en waardoor de ontvanger emotioneel kan genezen. Afstand wordt niet alleen ruimtelijk opgevat, maar ook in tijd.
Het tweede niveau in de Gakkai wordt Okuden genoemd en is opgedeeld in Okuden Zenki en Okuden Koki. Net als met Shoden is Okuden ook niet te vergelijken met de Reikimethode die via Hawayo Takata naar het Westen is gekomen. Uit respect voor de energie worden de namen van de symbolen niet openbaar gemaakt. In het Westen is men daar niet aan gewend en wordt dit mysterieus bevonden.
Derde graad (Reiki 3)
De derde graad (in het Westerse ’traditionele’ onderwijs) is soms een opleiding van gemiddeld één tot drie jaar en soms slechts één dag of een weekend, waarin de leerling persoonlijk onderwijs en coaching ontvangt om de reikimethode te onderwijzen en uit te dragen.
De derde graad kan opgedeeld zijn in twee delen, A en B. Dit is echter afhankelijk van de keuze die de Reiki-leraar (doorgaans “reiki-master” genoemd) daarin heeft gemaakt en/of de reikistroming. Met het bereiken van de graad 3A is men aspirant-master of innerlijk master, bij het bereiken van de graad 3B krijgt men de titel uitvoerend master. Deze scheiding is gemaakt om aspirant masters wel reeds de masterenergie te krijgen zonder het bijbehorende symbool ter beschikking te stellen, zonder dat zij de noodzaak voelen om anderen in te wijden in reiki, het vermogen dat met 3B zou worden bereikt. Het mastersymbool, dat nodig is om mensen in te wijden, wordt gegeven bij reiki 3B.
In de Usui Reiki Ryoho Gakkai (oorspronkelijk Japanse Reiki vereniging) wordt niet gewerkt met zogenaamde ‘masters’. Het derde niveau wordt daar Shinpiden genoemd en dit is traditioneel niet het niveau waarop men leert om de methode te onderwijzen. Er zijn in de oorspronkelijke Japanse vereniging nog enkele leraren. Hun niveau wordt Shihan genoemd.